قصه عشق و تاریکی: سرزمین شیر و عسل متعلق به ماست
«قصه عشق و تاریکی» نام فیلمی است به کارگردانی ناتالی پورتمن، محصول سال ۲۰۱۵. موضوع اصلی فیلم سختیهای زندگی یهودیان در اورشلیم، در زمان جنگ بین اعراب و اسرائیل، در سال ۱۹۴۸ میلادی و بهدنبال آن، شکلگیری دولت اسرائیل است. فیلم به بیخانمان شدن فلسطینیها نیز به صورت مختصر میپردازد. عاموس کوچک (با بازی امیر تسلر) قهرمان اصلی داستان است که به شدت به مادرش فانیا با بازی پورتمن عشق میورزد و وابسته است.
فانیا یک یهودی اهل مجارستان و اوکراین بوده که وقتی حس ضدیهود در اروپایشرقی گسترش مییابد و طبق روایت فیلم آلمانیها ۲۳هزار یهودی را قتلعام میکنند، فانیا و تمام خانوادهاش از اروپا فراری میشوند به سمت تلآویو؛ سرزمینی که عوز، از آن به عنوان سرزمین «شیر و عسل» یاد میکند؛ جایی که خاک، صحرا را تبدیل به شکوفههای بهشتی میکند، میآیند!…
مخاطب در نهایت و در پایان فیلم متوجه میشود که این داستانها در واقع برای خود فانیا اتفاق افتاده بوده و همین به نوعی حس هم دردی بیننده را با شخصیتهای داستان بیدار میکند.
شاید بتوان گفت تاثیرگذارترین شخصیت داستان فانیا باشد؛ زنی که عمری را در عذاب گذرانده و در نهایت هم از شدت افسردگی، خودکشی میکند ولی پسرش به همراه همسرش در سرزمین تازهشان باقی میمانند و به امید فرداهای بهتر هستند.
ناتالی پورتمن به عنوان بازیگر نقش فانیا و کارگردان این فیلم، در اسرائیل به دنیا آمده و تابعیت دوگانه آمریکایی- اسرائیلی دارد. این بازیگر همیشه در مصاحبههایش در مورد کشورش میگوید: «هرچند من واقعا آمریکا را دوست دارم، اما قلبم در اورشلیم است. آنجا مکانی است که در آن احساس میکنم در خانه هستم. » این بازیگر یهودی، زبان عبری را در «مدرسه روزانه یهودی چارلز ای. اسمیت» واقع در واشنگتن فرا گرفت و برای اولین بار در فیلم «قصه عشق و تاریکی» با این زبان در طول فیلم، صحبت کرد. پورتمن، به عنوان یک اسرائیلی-آمریکایی اعلام کرده که موضعگیریهای سیاسی نخستوزیر اسرائیل یعنی بنیامین نتانیاهو را قبول ندارد و به آنها معترض است و به خاطر نشانه همین اعتراض در آوریل ۲۰۱۸ پورتمن اعلام کرد به سبب «حوادث اخیر در اسرائیل» و برخورد اسرائیل با فلسطینیان معترض در نواحی مرزی، او برای دریافت جایزه جایزه سال ۲۰۱۸ جنسیس (جایزهای که همهساله به یهودیانی داده میشود که در حوزه کاری خود دستاوردهای مهمی داشتهاند) حضور پیدا نمیکند.
البته با توجه به نفرتی که در حال حاضر نسبت به اعمال صهیونیستها در سراسر جهان وجود دارد چنین موضعگیریای کاملا طبیعی است؛ این موضعگیری مخصوصا از طرف پورتمن به عنوان یک یهودی که همیشه وطن و خانه واقعیاش را مکانی غصبی مثل اسرائیل میداند جالب توجه است.
پورتمن طی سالهای هنریاش همیشه از اسرائیل دفاع کرده و کمکهای مالی فراوانی به آنها کرده ولی با وجود تمام این حرفها این بازیگر با کودککشی و اعمال خشونتآمیز هم مخالف است! این برخورد دوگانه پورتمن به عنوان یک بازیگر و کارگردان اسرائیلی- آمریکایی باعث شده رسانههای غربی هم خیلی روی حرفهایش مانور ندهند و از کنار حاشیهسازی «رد کردن جایزه»، توسط پورتمن مثل یک خبر معمولی بگذرند. چون در نهایت نمیشود پزهای انساندوستانه را در کنار اسرائیلدوستی قرار داد و این برای مردم این زمانه، قابلباور نیست.